تحلیل رویکرد نظری مدیریت سوانح طبیعی در ایران با استفاده از روش فراتحلیل

زمینه و هدف: رشد جمعیت و توسعه شهری برنامه ریزی نشده منجر به افزایش احتمال خطر سوانح در نواحی شهری گردیده است. دستیابی به شناخت و راههای مقابله با سوانح،به مرور توجه ساکنان و محققان را به مدیریت سوانح طبیعی جلب نموده است. تعدد و تنوع مقالات علمی منتشر شده در زمینه سوانح طبیعی، یکی از نشانه های قابل اتکا برای نمایش گرایش محققان به این موضوع است. هدف از این تحقیق،فراتحلیل مقالات منتشر شده در مجلات علمی پژوهشی و فارسی زبان میباشد.

روش بررسی: به منظور فراتحلیل رویکرد نظری مدیریت سوانح طبیعی در کشور، ابتدا 92مجله شناسایی شد. سپس 454مقاله از این مجلات جهت فراتحلیل انتخاب شدند که این مقالات از سال 1831 تا 1825منتشر شده اند. در نهایت برای مطالعه مقالات و استخراج تحلیلها، با استفاده از نظرات متخصصان و خبرگان شاخصهای مطالعه مشتمل بر روش تحقیق، نمونه گیری و رویکرد و مدل برنامه ریزی مشخص گردید.

یافته ها: پراکندگی مطالعات نشان داد که استانهای تهران، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته اند. نتایج نشان داد رویکرد فیزیکی به عنوان رویکرد غالب در پژوهشهای انجام شده میباشد که نقطه ضعف این تحقیقات است. عدم رعایت اصول روش علمی تحقیق مانند فقدان نمونه گیری و ابزار پایایی و روایی از ضعف های دیگر مطالعات صورت گرفته میباشد.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به رویکرد غالب در مطالعات انجام شده، استفاده از رویکرد جامعه محور و نهادی در پژوهشهای آینده توصیه میگردد. از طرفی سیاست مجلات علمی پژوهشی در جذب مقالات کاربردی، باعث تجمع این گونه از مقالات در این نشریات است. لذا پیشنهاد میشود با توجه به اهمیت موضوع شاخصسازی در زمینه مدیریت سوانح، مجلات علمی پژوهشی توجه ویژه ای به مقالات نظری در این زمینه داشته باشند تا امکان ارایه مقالات بیشتر در این مورد فراهم شود

واژه های کلیدی:

رویکرد جامعه محور، رویکرد فیزیکی، رویکرد نهادی، فراتحلیل، مدیریت سوانح